Review - Braid

Ik word goedgezind van Braid.  Het is een spel waar ik zelfs lyrisch van word. Het geeft me zin om te beginnen zingen. Dat laatste ga ik u, beste lezer, niet aan doen. Hoewel ik vrij zeker ben dat papier geluidsdicht is, zou het een onnodig risico zijn. Niemand wil mij stijlvol van de toonladder zien vallen. Buiten Braid misschien, want het zou begrijpen dat niemand perfect is, ook al benadert het zelf ei zo na de perfectie. Als we de meest succesvolle  AAA-titels zouden vergelijken met meesterlijke literatuur zoals Oorlog en Vrede van Tolstoj, dan is Braid een boekje waarin de meest hartverwarmende poëzie staat. Niet alleen overstijgt het voorgenoemd meesterwerk qua stijl maar de mensen zullen het ook veel sneller ter hand nemen om even tien minuutjes weg te dromen. Een gouden raad voor ieder bedrijf dat een symposium over gamedesign-dat-uw-mond-doet-openvallen wil krijgen: wees gezeten en neem notities alsof uw leven ervan af hangt.

NINTENDO-ERFENIS

Wat is Braid nu precies, naast alle superlatieven die ik het al toebedeeld heb? Op het eerste zicht lijkt het spel een doodgewone 2D-platformer uit de oude Nintendodoos. Akkoord, de kleurrijke graphics zijn modern gestileerd maar qua gameplay lijkt deze game bijzonder recht door zee en zelfs kinderlijk eenvoudig. Bewegen gebeurt met de pijltjestoetsen en springen met de spatiebalk. Even eenvoudig als Super Mario Bros. Eenvoudiger zelfs want je moet je niet druk maken over power-ups, tijdslimiet of score. In Braid kom je op je eigen tempo tot rust. Je bestuurt Tim, een vreemde jongeman die op zoek is naar een prinses, en zult hem door een aantal werelden moeten loodsen vooraleer hij ze zal terugvinden. Als hij ze al terugvindt. Deze aloude queeste parodieert Mario door aan het eind van ieder level de beroemde zin: ‘sorry, but the princess is in another castle’ te gebruiken. De maker van dit spel kent zijn klassiekers en is niet beschaamd om toe te geven welke spellen hem hebben beïnvloed. Noch is hij beschaamd om met die digitale meesterwerken de draak te steken. Naast Mario lijkt ook The Legend of Zelda een inspiratiebron geweest te zijn. Je zal dus vaak met sleutels rondhossen om gesloten deuren mee open te wrikken. Ook de prachtige celtic muziek die je ogenblikkelijk in hogere sferen brengt, voelt enorm Zelda aan.

JIGSAW

Wat is er dan zo speciaal aan dit spel? Naast de gestileerde graphics is er op dit moment nog niets dat het onderscheidt van een fossiel uit de jaren ’80. Maar we zijn natuurlijk nog niet uitgepraat. In de verschillende werelden is het de bedoeling om puzzelstukken te verzamelen. In tegenstelling tot centjes of roepees zul je om deze puzzelstukken te verzamelen (twaalf per wereld) iets harder je best moeten doen dan er simpelweg tegen springen. Hier komen we tot de kern van het genie van Braid. Het spel laat je immers toe om de tijd te manipuleren. Lezers die nu denken dat dit een element is dat niet meer als vernieuwend kan bestempeld worden sinds Sands of Time hebben grotendeels gelijk. Het is echter wat Braid met het element tijd doet, dat je hoofd meerdere malen rond zijn as doet spinnen. Iedere wereld kent zijn eigen regels wat de tijd betreft en je zal je speelstijl dus keer op keer moeten aanpassen aan die regels. Het zou zonde zijn om hier alles uit de doeken te doen. De impact van de originaliteit die dit spel aan de dag legt is volgens ons nog zoveel groter wanneer je er onvoorbereid door wordt getroffen. Om getuige te zijn van de meesterlijke gameplay, zul je het spel gewoon zelf een kans moeten geven. Aangezien Braid quasi iedereen kan aanspreken, en de prijs stevig onder de prijs voor een gewone game ligt, heb je echt geen enkel excuus om het niet te doen.

DE VIERDE DIMENSIE

Om jullie ten volle te overtuigen dit spel ogenblikkelijk naar je harde schijf over te zetten (Braid zal enkel via digitale distributieplatformen verkrijgbaar zijn), gaan we toch een poging doen om enkele van de meer wonderlijke staaltjes gamedesign uiteen te zetten. Zoals gezegd gedraagt de tijd zich in iedere wereld anders. De eerste wereld is niets meer dan een standaard platformer waar je nog vrij makkelijk alle puzzelstukken bijeen kan sprokkelen. Wanneer je dat gedaan hebt, kan je de legpuzzel die zich in ieder level bevindt oplossen. Het is echter belangrijk om te weten dat het absoluut niet nodig is om alle puzzelstukken in een wereld te verzamelen wil je verder geraken. Je kan de eerste vijf werelden dus evengoed in één uur uitspelen maar dan heb je bijna geen puzzelstukken verzameld en zodoende de essentie van het spel gemist. Braid is echter een game die je geen verplichtingen oplegt, dus je kan alle werelden snel verkennen om er later grondiger op terug te komen. Het spel slaagt erin om alle frustraties weg te nemen maar de uitdaging te behouden. Wanneer je sterft, hoef je de wereld niet te herspelen. Je spoelt de tijd gewoon terug tot voor het ogenblik dat je een fatale sprong maakte. De uitdaging om ieder puzzelstuk te bemachtigen blijft echter want om de laatste wereld vrij te spelen (en het einde van het verhaal te zien) zal je alle vijf de legpuzzels moeten opgelost hebben. Je grijze materie zal dus danig op de proef worden gesteld en je zal meerdere malen verplicht worden om ‘out of the box’ te denken. Vooral in de wereld waar je met parallelle dimensies moet werken, zijn de puzzels soms krankzinnig moeilijk. In deze wereld worden je teruggespoelde acties herhaald door een schaduwdubbelganger waardoor het mogelijk wordt om puzzels met twee op te lossen. Zo zal je op een gegeven moment moeten sterven omdat de vijand dan een beetje hoger vliegt. Spoel terug en je dubbelganger ondergaat hetzelfde lot. Terwijl de vijand in de lucht wordt gekatapulteerd doordat hij op het hoofd van je dubbelganger is geland, kan jij op hem springen en zo richting het voorheen onbereikbare platform vliegen om het puzzelstuk te bemachtigen. Sterven om je doel te bereiken. Morbide? Een beetje misschien. Geniaal? Ik wil u geloven. En zo val je van de ene verbazing in de andere. De moeilijkste puzzels resulteren soms wel eens in try and error maar de voldoening is zo groot wanneer je er eentje weet op te lossen!

HOMO UNIVERSALIS

Hebben we u al verteld dat dit hele concept bedacht en grotendeels uitgewerkt werd door een enkele persoon, die er dan ook nog eens zijn eigen budget in heeft gepompt? Wie had gedacht dat in de moderne, gebureaucratiseerde gamesindustrie een ontwikkelaar in aloude garagetraditie de meeste (zoniet alle) titels van dit jaar het nakijken zou geven? Of wie had gedacht dat een indiegame ooit een claim zou kunnen leggen op spel van het jaar? Ik heb steeds getwijfeld of er effectief toekomst zou zijn voor indiegames in deze moderne, door technologie aangedreven tijden, even goed als ik lang heb getwijfeld of games een soort van hogere kunstvorm zouden kunnen zijn. Na Braid te spelen, te ervaren eigenlijk, ben ik geneigd om op beide vragen positiever te antwoorden dan voorheen. Al blijft er natuurlijk ruimte voor een filosofisch debat. Dat laatste ga ik u, beste lezer, niet aan doen. Want Braid geeft me zin om te beginnen zingen. Ik word er lyrisch van. En goedgezind.